Pompa funebris książąt z dynastii Gryfitów

skrzydło północne, wejście B, Krypta Gryfitów, poziom -1

Uwaga! Ekspozycja nieczynna do odwołania.

Najbardziej spektakularnymi uroczystościami publicznymi w państwie Gryfitów były pochówki książęce. Do naszych czasów zachowały się opisy ceremonii pogrzebowych dwudziestu siedmiu członków dynastii pomorskiej. Pierwszy, a zarazem najstarszy z nich, odnosi się do zmarłego 14 lutego 1560 r. w Wołogoszczy i tam pochowanego księcia Filipa I. Jednak najokazalsze ceremonie odbywały się w Szczecinie a największy rozmach przybierały w przypadku pochówku książąt panujących. Ceremonie pogrzebowe książąt pomorskich miały przede wszystkim ogromne znaczenie polityczne. Wokół zmarłego władcy gromadzili się przedstawiciele wszystkich ówczesnych warstw społecznych, a prezentowane podczas ceremonii chorągwie pogrzebowe z emblematami heraldycznymi symbolizowały jedność księstwa.

W 1946 roku podczas prowadzenia prac zabezpieczających na terenie zrujnowanego zamku, natrafiono na kryptę książąt pomorskich, w której znajdowało się trzynaście (czternaście?) sarkofagów. Poważnie uszkodzone w wiekach XVIII i XIX, po ich odkryciu w okresie powojennym zostały poddane konserwacji, część przetopiono a uzyskaną cynę przekazano do ZSRR. Ostatecznie sześć z nich (Bogusława XIII, Filipa II, Anny Marii brandenburskiej [żony Barnima X], Franciszka I, Ulryka i Bogusława XIV) w 1954 wyeksponowano w podziemiach skrzydła wschodniego Zamku, a od 1966 w podziemiach skrzydła zachodniego. W 1980 roku przekazano je do Muzeum Narodowego w Szczecinie, które nie dysponując odpowiednimi pomieszczeniami do ich prezentacji i przechowywania, wywiozło pięć z nich do muzeum w Stargardzie. Jedynie najokazalszy sarkofag Bogusława XIV był eksponowany  na wystawach dotyczących sztuki na Pomorzu w okresie książęcym. W 1992 wszystkie sarkofagi powróciły do Zamku i do końca 2015 były eksponowane w tzw. muzeum zamkowym. W 2016 po modernizacji skrzydła północnego Zamku trumny paradne Gryfitów przeniesiono do dawnej krypty grzebalnej dynastów pomorskich. Ich ekspozycji towarzyszą siedemnasto- i osiemnastowieczne rzeźby wanitatywne (depozyty z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku), kopie chorągwi pogrzebowych oraz film Pogrzeb Gryfity.  Obecnie sarkofagi książąt pomorskich są najcenniejszymi zabytkami sztuki pomorskiej w zbiorach szczecińskiego zamku.

koncepcja i aranżacja: Jolanta Rybkiewicz

konsultacja naukowa: dr Wojciech Łopuch, Jerzy Grzelak

nadzór konserwatorski: Mirosława Koutny-Giedrys, Barbara Górczewska